कैक वर्षा पूर्वी मी लंडन मध्ये फिरत असताना ट्रॅफलगर स्क्वेअर ला कुठे तरी एका बाप्याचा पुतळा पहिला (छान मेंटेन केला होता), त्या खाली सर अमुक अमुक वीर योध्याला १८५७ साली भारता मध्ये अमुक तमुक लोकांशी लढताना हौतात्म्य प्राप्त झालं ... असं काहीसं लिहिलं होतं (शब्द थोडे वेगळे असतील, पण तत्सम अर्थाचं काहीतरी). मी विचार केला कि हा कोण बाप्या आहे त्याला मारलेल्या माणसाचा आणि मग त्याला इंग्रजाने फाशी दिलेल्या वीर अश्या हुतात्म्याचा (होपफुली बऱ्या अवस्थेतल्या) पुतळ्या खाली नेमकं हेच लिहिलं असणारे .
म्हणजे बघा हा! तीच घटना पण इतिहास वेगळा, किव्हा वेगळ्या नजरेतून पाहिलेला. जर्मनी आणि बाकी सगळ्या युरोपचा इतिहास वेग वेगळा आहे पण युद्ध तेच होतं . आपण इतिहास बदलत नाही दृष्टिकोण बदलतो आणि मग एक माणूस एके ठिकाणी शूर तर एके ठिकाणी क्रूर होतो. आपण आपल्या बाजूने बघतो इतिहास , तुमचा खोटा इतिहास माझा खरा असं म्हणतो, खरं तर ज्या तऱ्हेनं सांगितलं जातं इतिहास तसाच घडत जातो, बदलतहि जातो. त्याला रंगवता येतो, वर्तमान रंगवता येत नाही, इतिहास आणि भविष्य विकता येतं वर्तमानात जगावं लागतं आणि हे थोडं कठीण असतं. फार चर्चा करायला इतिहास बरा पडतो म्हणून लोकं चगळत बसतात.
इतिहासात डोकवायचं असतं फक्त मुक्काम नसतो करायचा.
The farther backward you can look, the farther forward you are likely to see असंहि चर्चिल म्हणून गेलाय, पण बघा जाऊन बसू नका
